L.S.O.
Liturgiczna Służba Ołtarza jest wspólnotą, której działalność w parafii wyraża się przede wszystkim w posłudze podczas Mszy świętych, nabożeństw i innych celebracji. Poprzez swoją postawę, gesty, czytanie Słowa Bożego oraz spełnianie wielu funkcji liturgicznych członkowie tej wspólnoty przyczyniają się do pełniejszego przeżywania sakramentów przez zgromadzonych wiernych.
Strój liturgiczny
Każda diecezja, a nawet parafia ma własne zasady, dotyczące ubioru członków Liturgicznej Służby Ołtarza. Tradycyjnym strojem, który ma najdłuższą historię jest:
• sutanela − suknia, zakładana w pasie, której kolor odpowiada okresowi liturgicznemu (może być zielona, czerwona, fioletowa, rzadziej spotykana biała lub złota)
• komża
• kołnierz − zakładany wokół szyi i na ramiona na komżę. Kolor kołnierza również odpowiada okresowi liturgicznemu i nigdy nie może się różnić od koloru rewerendy.
Zdarza się, że w stroju pomija się kołnierz lub rewerendę, występują też takie sytuacje, gdzie kołnierz i rewerenda tworzą tzw. sutanellę czyli szatę na wzór kapłańskiej sutanny[1].
• alba − dla lektorów i ceremoniarzy
Stopnie formacji ministranckiej
Krajowe Duszpasterstwo Służby Liturgicznej dzieli formację na następujące stopnie i funkcje:
• kandydat – nie nosi jeszcze komży, ale uczy się w tym czasie posługiwania do mszy, odpowiedzi mszalnych itp., ten okres próby trwa zazwyczaj kilka miesięcy
• choralista (ministrant) – daje wiernym sygnały do przyjęcia odpowiednich postaw ciała za pomocą kołatek, dzwonków i gongów;
• ministrant światła (inaczej ceroferariusz; łac. niosący świecznik) – opiekuje się świecami, posługuje do nich;
• ministrant krzyża (inaczej krucyferariusz łac. crux: krzyż oraz ferre: nieść – niosący krzyż) – nosi krzyż podczas procesji i drogi krzyżowej;
• ministrant księgi (inaczej librysta lub manduktor; z łac. liber – księga) – dba o księgi liturgiczne, przygotowuje je przed celebracją liturgiczną; może posługiwać celebransowi przy mszale;
• ministrant wody – nosi kociołek z woda święconą: podczas aspersji (pokropienia wiernych woda święconą) oraz błogosławieństw i poświęceń.
• ministrant kadzidła – funkcje spełniają dwaj ministranci:
• turyferariusz – (od łac. turyfera) odpowiedzialny jest za kadzielnicę (trybularz): jej przygotowanie i utrzymanie w czystości;
• nawikulariusz – (od łac. naviculum) służy razem z turyferariuszem – niesie kadzidła w naczyniu, zwanym „łódką”;
• ministrant ołtarza – może pełnić następujące funkcje: posługuje przy naczyniach liturgicznych; podaje chleb, wino i wodę do sprawowania Eucharystii, usługuje kapłanowi, a przy udzielaniu wiernym Komunii świętej, przytrzymuje patenę pod Ciałem Pańskim, by jego partykuły nie spadły na ziemię;
• lektor – ministrant Słowa Bożego – osoba po specjalnym kursie; proklamuje Słowo Boże (czytania z wyjątkiem Ewangelii) oraz odczytuje wezwania Modlitwy Powszechnej; może, za zgodą celebransa odczytać lub zaśpiewać psalm.
• psałterzysta – wykonuje psalmy, zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym uzdolnienia muzyczne;
• kantor – intonuje pieśni, dba o oprawę muzyczną liturgii i zaangażowanie wiernych w śpiew, ta funkcja rzadko już występuje w Polsce i jest często mylona z psałterzystą. Kantor zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym wykształcenie muzyczne;
• ceremoniarz – mistrz ceremonii – osoba po specjalnym kursie trwającym zazwyczaj rok; jego zadaniem jest koordynowanie działań pozostałych ministrantów; jest odpowiedzialny za prawidłowy przebieg liturgii, przeprowadza próby z ministrantami, musi być zaznajomiony z przepisami liturgicznymi;
• animator liturgiczny – jest starszym ministrantem (zazwyczaj powyżej 16 lat) lub osobą dorosłą, na ogół po specjalnym kursie; opiekuje się grupą ministrantów.
Można wyróżnić także inne funkcje:
• Kaperiusz – ministrant trzymający mitrę i pastorał przez welon bądź specjalne rękawiczki.
Dziewczęta przy ołtarzu
W Polsce od 1994 funkcje ministrantów mogą pełnić również kobiety, jeśli w danej diecezji zezwolił na to ordynariusz. Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała 15 marca 1994 List ogólny do przewodniczących Konferencji Biskupów na temat posługi świeckich w liturgii, zgodnie z którym poszczególni biskupi mogą w swoich diecezjach zezwolić na posługę przy ołtarzu także kobietom. Warunkiem takiego zezwolenia są „prawdziwe potrzeby parafii i dobro wiernych”. Dziewczęta dopuszczane są do służby przy ołtarzu jako ministrantki bądź lektorki.
W skład Liturgicznej Służby Ołtarza wchodzą:
[stan na lipiec 2022 r.]
w Sycewicach:
1/ Leszek ZDYB [Szafarz Eucharystii]
2/ Mateusz MORGAŚ
3/ Adam WOJTERA
4/ Nadia JUDEK
5/
KANDYDACI:
1/
LEKTORZY:
1/ Danuta KŁUDKA
2/ Jerzy JURA
3/ Leszek ZDYB
4/ Alicja RYŻKO
5/ Dorota JURA
6/ Barbara KOWAL
PSAŁTERZYŚCI:
1/ Ewa BOROWIEC
w Pałowie:
1/ Mariusz FRANCZAK [Szafarz Eucharystii]
2/ Kamil LISOWSKI
3/ Oliwia LISOWSKA
4/ Filip POGRANICZNY
KANDYDACI:
1/
LEKTORZY:
1/ Beata FRANCZAK
2/ Elżbieta PACAK
3/ Grzegorz KONIUK
4/ Mariusz FRANCZAK
5/ Renata MAZUR-WOJCIECHOWSKA
6/ Agnieszka LECH
7/ Bogumiła STASIAK
8/ Jolanta CZERWIAKOWSKA
9/ Małgorzata OSZMIAŃSKA
PSAŁTERZYŚCI:
1/ Renata MAZUR-WOJCIECHOWSKA
2/ Mariusz FRANCZAK
3/ Agnieszka LECH
4/ Jolanta CZERWIAKOWSKA
MODLITWA WIERNYCH:
1/ Agnieszka LECH
w Zębowie:
1/ Leszek MAZUR [Szafarz Eucharystii]
2/ Feliks PARNICKI [Prezes]
4/
5/
LEKTORZY:
1/ Robert STACHURSKI
2/ Małgorzata STACHURSKA
3/ Leszek MAZUR
4/ Edyta GOŁDA